تبعیض جنسیتی و حقوق ضایع شده زنان در ایران
مریم افتخار
طبق اصل بيستم قانون اساسي جمهوری اسلامی ایران، همه افراد
ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی،
اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.. اصل بيست و يكم
دولت را موظف به تضمین حقوق زن در تمام جهات با رعایت موازین اسلامی مینماید. اما
در عمل آنچه که در رسانه ها و نشریات داخلی و خارجی عیان است، چيزي جز تبعيض و
ناديده گرفتن حقوق زنان در ایران را نشان نمی دهد .طبق گزارش سالانه تبعیض جنسیتی
در جهان در سال ۲۰۱۴، ، ایران از میان ۱۴۲
کشور، در رده ۱۳۷، یعنی ششمین رتبه از آخر
و تنها بالاتر ازکشورهایی چون ،سوریه، چاد، پاکستان و یمن قرار گرفته است. حتی عربستان
سعودی که به داشتن قوانین ضد زن مشهور است، دراین فهرست بالاتر از ایران و در
مرتبه ۱۳۰ قرار گرفته است. زنان در کشورهای جهان سوم همچون، ایران، افغانستان، ترکیه،
عربستان، هند و پاکستان در معرض بدترین نوع خشونت های جسمی و روحی قرار می‌گیرند.
هم‌زمان با ۲۵ نوامبر (چهارم آذر) روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان نظر رضا جعفری
سدهی، رئیس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی ایران از افزایش 20 تا 22 درصدی خشونت
علیه زنان نسبت به دوسال پیش، سال 1397
سخن می گوید .
در مصاحبه زهرا بهرام‌نژاد فعال حوزه زنان وعضو هیات رئیسه
شورای شهر تهران با روزنامه "اعتماد آنلاین اواینطور میگوید: وقتی در ایران
صحبت از خشونت علیه زنان میشود معمولا بحث خشونت فیزیکی در اذهان عمومی تداعی میشود. درحالی که خشونت علیه زنان
می‌تواند به شیوه‌های مختلفی صورت گیرد. از خشونت زبانی گرفته تا خشونت روانی، مالی
و... . در واقع خشونت فیزیکی فقط یکی از انواع خشونت علیه زنان است.
این فعال حوزه زنان ، خشونت علیه زنان را علاوه بر آزار جنسی
یا خشونت فیزیکی، ناشی از فرهنگ و نگاه غلط مردسالارانه و پدرسالارانه‌ای می‌داند
که نه فقط موضوعی فردی بلکه تبدیل به یک مساله‌ای اجتماعی نیز میشود. وقتی دختری
توسط پدر یا برادرش تحقیر میشود، وقتی مادری جلوی چشمان فرزندش از همسرش کتک می‌خورد
از راندمان کاری او نیز کاسته میشود. زن کشی در ایران را در سالهای اخیر به بهانه
ننگین کردن شرافت خانواده بسیار شنیده ایم. سالانه ببن ۳۷۵ تا ۴۵۰ زن در ایران به
بهانه دفاع از آبروی خانواده کشته می شوند. بسیاری از قربانیان این قتل های
خانوادگی فقط یک دختر بچه هستند. ۲۷ خرداد ۱۳۹۸ ، یک دختر ۱۶ ساله اهل روستای تنگه
در آبادان را عمویش با روسری خفه کرد و
خواهر ۲۷ ساله اش را با ضربات چاقو کشت. آذرماه سال ۱۳۹۸ ، برادر زینب دختر ۱۴
ساله اهل روستای آباده کهگیلویه و بویراحمد، سرش را به دیوار کوبید و او را کشت.
۲۸ اسفند ۱۳۹۸ دختری ۱۱ ساله به نام حدیث اهل خوی توسط پدرش به قتل رسید. ۱۰ فروردین
۱۳۹۹, فاطمه هواسی اهل قلعه شاهین سرپل ذهاب، تنها ۱۶ سال داشت که برادرش او را با
شلیک گلوله کشت. ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ ، سارا رخشانی اهل زاهدان تنها ۱۵ سال داشت و
باردار بود که شوهرش او را با ضربات چاقو کشت. اول خرداد ۹۹ رومینا اشرفی اهل
تالش، تنها ۱۳ سال داشت که پدرش هنگام خواب سر او را با داس برید.
در قانون ایران نه تنها از این گونه قتل ها پیشگیری نمی شود
بلکه بر اساس قانون مجازات اسلامی در ایران،
پدری بخاطر قتل دخترش قصاص نمی شود. اما زنی بخاطر قتل همسرش اعدام می شود.
چهارشنبه ۲۹ بهمن ۱۳۹۹، زهرا اسماعیلی، ۴۲ ساله، به اتهام قتل همسرش بعداز اعدام پیوسته
16 مرد در برابر چشمانش در زندان رجایی شهر دراثر ایست قلبی سکته کرد و جان خود را
از دست داده بود . زهرا قبل از این که پای چوبه دار برود سکته کرد و قلبش ایستاد
و مرد. با این وجود جسد بی‌جانش را دار زدند و مادر مقتول شخصا زیر چهارپایه زد
تا حتی برای چند لحظه، جنازه عروسش را بالای دار ببیند.» چنین اقدامی حتی در میان
کشورهایی که در آنها مجازات اعدام رواج دارد، نیز بی‌سابقه است. شیرین عبادی،
حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل، هم درباره اجرای حکم این زن نوشته است: «زهرا
اسماعیلی، مادر، همسر و صدایی که شنیده نشد. به شهادت همبندی‌هایش، همه حتی مراجع
قضایی می‌دانستند او فقط برای رهایی دختر نوجوانش از اعدام، قتل همسرش علیرضا زمانی
(از مدیران کل وزارت اطلاعات ) بود به
گردن گرفته است.»
محمدرضا زیبایی‌نژاد، رئیس پژوهشکده زن و خانواده در یک
نشست خبری با موضوع «بررسی لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت» که در
پژوهشکده زن و خانواده برگزار شد، رویکرد
به خشونت علیه زنان را «رویکردی لیبرالی» دانسته که «بومی» نیست. و با وقاحت کامل
میگوید «اگر زن را آماده کنیم که اقتدار مرد را بپذیرد، خشونت علیه زنان پیش نمی‌آید.
از دیدگاه جامعه اسلامی و مراجع تقلید ایران زن
برده ای بیش نیست که هیچ حقی جزنفس کشیدن و اطاعت اوامر اربابش که همسر و پدرش باشند را
ندارد .باید اقتدار اربابش را بپذیرد تا خشونت نبیند و کشته نشود. حق ابراز عقیده ندارد ،حق اعتراض به ظلمی که در
حقش میشود را ندارد حق تصمیم گرفتن درباره نوع پوشش و لباس پوشیدنش را ندارد. بر
اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران، خروج
زنان از کشور نیازمند اجازه پدر یا همسر آنها است. اگز زني حتی با تحصيلات عاليه و
جایگاه رفیع شغلی و اجتماعی، بخواهد از كشور خارج شود حتما بايد اجازه همسر یا در
دوران مجردی اجازه پدرش را كسب كند، در غير اين‌صورت اجازه خروج از كشو را نخواهد
يافت
به گزارش روزنامه شرق در روز چهارشنبه، ۲۹ بهمن‌ماه 1399،
سمیرا زرگری، سرمربی تیم ملی اسکی آلپاین بانوان ایران، به دلیل اختلافات خانوادگی
توسط همسرش ممنوع‌الخروج شد و نتوانست تیمش را برای شرکت در رقابت‌های جهانی ایتالیا
همراهی کند. زهرا نعمتی، پرچمدار کاروان ایران
در مسابقات المپیک ریو، در اردیبهشت ماه ۹۶ از سوی همسرش ممنوع‌الخروج شد.
قوانین ایران به شکلی ضمنی
همواره نابرابری زن و مرد در تمامی عرصه‌ها را بیان میکند. مادە١٠۴٣ قانون
مدنی «نکاح دختر باکره اگر چە بە سن بلوغ رسیدە باشد موقوف بە اجازه پدر یا جد پدری
اوست»، بعد از ازدواج حق ادامه تحـصیل برای زن بە محض ازدواج در اختیار شوهر قرار
می‌گیرد. مادە ١٣٣و مادە ١١٠٨ قانون مدنی، حق برتری مرد نسبت به زن را اعلام کرده
و میگوید: مرد می‌تواند زن را از هر عمل غیرضروری و عملی کە تکلیف شرعی او نیست و
با استمتاعات متعارف او منافات دارد منع نماید، مانند خروج از خانە، ادامه تحصیل،
حق کار کردن، حق شاغل شدن و…
حق طلاق، کفالت و تصمیم‌گیری همواره به عهده مرد بوده و
زنان هیچ حقی بر خود ندارند. آتنا دائمی فعال حقوق بشر و حقوق کودکان در تاریخ ۲۹
مهر ۱۳۹۳ توسط سازمان حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران به دلیل فعالیتهای مسالمت آمیز
بازداشت و زندانی شد. مصادیق اتهاماتی که آتنا دائمی به خاطر آن به زندان محکوم
شده شامل “انتشار پستهایی در فیس بوک در انتقاد از اعدامها، دیوارنگاری در نقد
اعدام، حضور در آرامگاه کشته شدگان انتخابات سال ۱۳۸۸ و اطلاع رسانی درباره زندانیان
سیاسی” بود.او طی نامه‌ای به مناسبت ۸مارس ، روز جهانی زن، به مواردی اشاره کرده
که چند جمله آن گویا وضعیت زن ایرانی است: "هنوز زنانی که برای کسب آنچه شایسته
انسانی است به پا خاسته‌اند به انواع بلاهای انسانی گرفتار می‌شوند. هنوز مردان
برای زنان قانون‌گذارند. هنوز زنان را به زور سوار ماشین‌های گشت ارشاد می‌کنند و
هنوز به خاطر مو و مانتوی کوتاه پلاک به گردن آنها می‌آویزند و از آنها عکس می‌گیرند"."هنوز
خشونت‌های خانگی علیه زنان امری است رایج. هنوز زن با برده تفاوتی ندارد. هنوز اسید
چهره زنان را نابود میکند". "زندان قرچک نمونه کوچکی از جامعه بزرگ
زنان ایران است" ."روز جهانی زن است و من چیزی جز تیره روزی‌های زنان
زندان قرچک به ذهنم راه نمی‌یابد و البته زندان که فقط در جاده ورامین نیست بلکه
در خانه‌ها و در دل‌های اکثر زنان ایران است." "تبریک ۸ مارس را تقدیم
به آنهایی می‌کنم که در همه جای قانون از مردها کمتر و کمترند، اما حداقل در قانون
مجازات اسلامی با مردان برابرند و در تحمل کیفرهای سنگین چیزی از مردان کم ندارند.
چه تناقضی!."
منابع: Harana.. BBC.. Radiofarda. Iran HRM.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر